علت درد استخوان چیست و پیشگیری و درمان آن چگونه است

درد استخوان معمولا به بیماری‌هایی نسبت داده می‌شود که می‌توانند عملکرد عادی یا ساختار استخوان را تحت تاثیر قرار دهند. ممکن است استخوان در حالت ثابت یا در حال حرکت باشد و درد را تجربه کنید.

درد استخوان کمتر از درد مفصل و درد عضله شایع است. گاهی علت درد استخوان واضح است مانند شکستگی و در مواردی هم ممکن است تشخیص علت آن نیاز به بررسی بیشتری داشته باشد. علت درد استخوان هرچه باشد مهم بوده و باید جدی گرفته شود.

بسیاری از دردهایی که بیمار در استخوان یک اندام حس میکند ممکن است منشا استخوانی نداشته و از محل دیگری ارجاع شده باشد. مشکلاتی که در مفاصل نزدیک به یک استخوان وجود دارند ممکن است موجب دردی شوند که در ناحیه استخوان حس شود.

تحریک اعصاب حسی در یک نقطه از بدن میتواند موجب احساس درد در نقطه ای شود که از محل تحریک دور است. در این شرایط مغز در تفسیر محل درد دچار خطا میشود. در واقع وقتی حس درد چند نقطه از بدن به توسط تنها یک عصب به مغز میرود مغز ممکن است در تفسیر محل دقیق در دچار اشتباه شود.

عوامل ایجادکننده درد استخوان

بیماری‌ها و شرایط متعددی ممکن است منجر به درد در استخوان شود. این عوامل عبارت‌اند از:
 

جراحت و آسیب‌دیدگی

آسیب دیدگی یکی از دلایل شایع ابتلا به درد استخوان است. این درد معمولا ناشی از حوادثی مثل تصادف اتومبیل و سقوط از ارتفاع است. ضربه ممکن است سبب شکستگی در استخوان شود. هر آسیبی که به استخوان برسد، می‌تواند باعث ایجاد درد شود.

ضربه به استخوان ممکن است موجب شکستگی مویی آن شود که در رادیوگرافی ساده دیده نمیشود. البته این شکستگی ها در روش های دیگر تصویربرداری مانند سی تی اسکن دیده میشوند.

ضربه به استخوان میتواند موجب خونریزی در درون استخوان شود. این وضعیت ممکن است نه در رادیوگرافی ساده و نه در سی تی اسکن دیده شود و روش تشخیص آن ام آر آی است.

ضربات مکرر به استخوان در ورزشکارانی که حرکات شدید و مکرر بدنی انجام میدهند میتواند موجب شکستگی استرسی شود. این نوع شکستگی در مراحل اولیه در رادیوگرافی ساده دیده نمیشود و راه تشخیص آن ام آر آی و یا اسکن رادیوایزوتوپ است.
 

کمبود مواد معدنی

استخوان‌های بدن برای اینکه قوی و محکم بمانند به انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی نیاز دارند. این ویتامین‌ها و مواد معدنی عبارت‌اند از کلسیم و ویتامین دی. کمبود کلسیم و ویتامین دی، معمولا به پوکی استخوان منجر می‌شود که یکی از رایج‌ترین بیماری‌های مربوط به استخوان است. افرادی که در مراحل پیشرفته‌ پوکی استخوان قرار دارند، درد استخوان را تجربه می‌کنند.

سرطان متاستاتیک

نوعی از سرطان که در جای دیگری از بدن شروع می‌شود ولی به سایر قسمت‌های بدن گسترش پیدا می‌کند. سرطان‌های سینه، ریه، تیروئید، کلیه و پروستات، از جمله سرطان‌هایی هستند که به استخوان هم سرایت می‌کنند.
 

سرطان استخوان

سرطان استخوان، رشد سلول‌های سرطانی در بافت استخوان است. این سرطان نسبت به سرطان متاستاتیک استخوان، نادرتر است. این بیماری می‌تواند درد در استخوان را ایجاد کند و باعث از بین رفتن یا آسیب رسیدن به ساختار عادی استخوان شود.

بیماری‌هایی که موجب اختلال در تامین خون برای استخوان می‌شود

بعضی از بیماری‌ها مثلا کم‌خونی داسی‌شکل، مانع از تامین خون برای استخوان‌ها می‌شود. بدون منبع مداوم و ثابت خون، بافت استخوان شروع به تحلیل رفتن می‌کند. این مشکل، باعث ایجاد دردهای شدید و ضعف در استخوان‌ها می‌شود.
 

عفونت

اگر عفونت از استخوان ناشی شود یا به آن سرایت کند، می‌تواند به بیماری شدید و خطرناکی به نام عفونت استخوان (osteomyelitis) منجر شود. این عفونت در بافت استخوان می‌تواند سلول‌های استخوان را بکشد و باعث ایجاد درد استخوان شود.
 

سرطان خون

لوکمیا یا سرطان خون، سرطان مغز استخوان است. مغز استخوان در بیشتر استخوان‌ها پیدا می‌شود و مسئول تولید سلول‌های استخوانی است. افرادی که به سرطان خون مبتلا هستند، معمولا درد استخوان به خصوص در ساق پا را تجربه می‌کنند.
 

علائم درد استخوان چیست؟

یکی از قابل توجه‌ترین علائم درد استخوان، درد یا هر نوع ناراحتی در استخوان است چه استخوان، ثابت باشد چه در حال حرکت. دیگر علائم آن، به علت ایجاد درد استخوان بستگی دارد:

آسیب‌دیدگی: ورم، تغییر شکل یا شکستگی قابل مشاهده، ضربه‌ ناگهانی و محکم یا صدای خرد شدن در موقع آسیب

کمبود مواد معدنی: درد در بافت و عضلات، اختلالات خواب، ضعف، خستگی، گرفتگی عضلات

پوکی استخوان: کمردرد، خمیدگی ستون فقرات، کاهش وزن به مرور زمان

سرطان متاستاتیک: علائم متعددی که به محل انتشار سرطان بستگی دارد مثلا سردرد، درد در قفسه سینه، شکستگی استخوان، تشنج، سرگیجه، زردی، تنگی نفس، ایجاد ورم در شکم

سرطان استخوان: افزایش شکستگی در استخوان‌ها، احساس کردن توده یا جرم زیر پوست، بی‌حسی یا خواب رفتگی (وقتی که تومور به یکی از عصب‌ها فشار می‌آورد)

عدم تامین خون برای استخوان: درد مفاصل، از دست دادن عملکرد مفاصل، ضعف

عفونت: قرمزی، رگه‌هایی در محل عفونت، ورم، احساس گرما در محل عفونت

لوکمیا: خستگی، رنگ‌پریدگی، تنگی نفس، عرق شبانه، کاهش وزن بی‌دلیل

درد استخوان در بارداری

درد در استخوان لگن، یکی از مشکلات رایج زنان باردار است. این درد معمولا به عنوان یکی از «دردهای لگن و کمر مرتبط با بارداری» در نظر گرفته می‌شود. علائم دیگر آن عبارت‌اند از درد در استخوان رحم، احساس سفتی در اندام و درد در مفاصل لگن.

این دردها معمولا تا بعد از زایمان ادامه دارد و قابل حل نیست. درمان‌های اولیه می‌تواند علائم را کاهش دهد. درمان‌های این مشکل عبارت‌اند از:

* مانیپولاسیون یا درمان دستی برای حرکت صحیح مفاصل
* فیزیوتراپی
* تمرین در آب
* تمرین برای تقویت عضلات کف لگن

این مشکل با وجود اینکه رایج است، ولی نرمال نیست. اگر چنین دردی را تجربه می‌کنید، حتما با پزشک خود در میان بگذارید.
 

9نشانه در بدن که نشان می دهد استخوانهای شما دچار مشکل شده اند

ناخن های شکننده نشانه ای برای مشکلات استخوانی:

ناخن های شکسته ناخوشایند هستند، اما اگر متوجه شوید که ناخن های شما اغلب از بیشتر حالت عادی شکسته می شوند، ممکن است موجب نگرانی شما شود.ناخن های شما به دلایل مختلف شکننده می شوند، اما دو مورد مهم آن کمبود کلاژن و کلسیم هستند.

کلاژن پروتئینی است که از پوست، بافت همبند و اسکلت شما حمایت می کند. شما می توانید با مواد غذایی مانند انواع توت ها، سبزیجات برگ، سویا و مرکبات استخوانهای خود را سالم نگه دارید.
 

ورزش نکردن علتی برای ناراحتی های استخوانی:

اگر بیشتر وقت خود را در مقابل کامپیوتر و تلویزیون و روی مبل میگذرانید، احتمالا در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان هستید. طبق نظر جراح عمومی، تمرین کمک می کند تا نه تنها عضلات قوی، بلکه استخوان های قوی نیز ایجاد کنند.

هنگامی که ورزش میکنید، مخصوصا زمانی که وزنه را بلند کنید و وزن خود را تقویت کنید، مانند دویدن یا صعود به پله، شما به حفظ اسکلت خود کمک میکنید.

از بین رفتن لثه و رابطه اش با استخوان:

لزوما لثه ها را بصورت مکانیکی و خودخواسته از بین نمی برید، زیرا این امر در طول سال ها اتفاق می افتد. لثه ها را کاهش می دهد و استحکام خود را از دست می دهد که نشانه ای از قدرت و توده استخوان است.

لثه نگهدارنده و لنگر دندان های شماست، بنابراین وقتی که ضعیف می شود، لثه ها می توانند از دندان های شما جدا شوند. اگر نشانه های اصلی آسیب دیدگی لثه دارید، ممکن است شروع به از دست دادن دندان کنید. همانطور که سن افزایش می یابد.

در هر حال از دندانپزشک خود بخواهید تا در طول مراجعات روتین خود، سلامت لثه شما را بررسی کند. حتی اگر دچار مشکل نباشید، بهتر است با اقدامات پیشگیرانه مانند تغذیه مناسب و مسواک زدن به طور مرتب، حفاظت از دندان ها را ادامه دهید، همچنین می توانید فک خود را با جویدن آدامس تقویت کنید.

از بین رفتن غضروف ها و کوتاه شدن قد:

متاسفانه، از دست دادن قد یک افسانه نیست این امر زمانی اتفاق می افتد که توده استخوانی شما کاهش می یابد و غضروف بین استخوان ها پس از سال ها استفاده سنگین از بین می رود. کوتاهتر شدن به این معنی نیست که استخوانهایتان در معرض مشکل هستند، اما این میتواند نشاندهنده تضعیف عضلات اطراف ستون فقرات شما باشد.
 

قابلیت های دستان شما کاهش می یابد:

باز کردن شیشه های ترشی برای هر کسی برای باز کردن آسان نیست، اما اگر متوجه شده اید که دست شما ضعیف تر از حد معمول است، باید به پزشک مراجعه کنید. محققان در مطالعه ای که بر روی زنان بعد از یائسگی انجام شد، دریافتند که قدرت دست مهمترین آزمون برای تعیین کل تراکم استخوان است.

رابطه معنی داری بین قدرت دست و تراکم استخوان در ران، ستون فقرات، و ساعد وجود دارد. عجیب و غریب به نظر می رسد، اما فقط به یاد داشته باشید وجود ضعف در استخوان دست شما می تواند ضعف در جاهای دیگر را نشان دهد.
 

شما زمانی که نباید، دچار شکستگی شده اید:

نشانه ای بزرگ از ضعف استخوان و از دست دادن استخوان می تواند یک شکستگی باشد:اگر شکستن مچ پا در یک حادثه کوچک مانند قدم زدن رخ داد، ممکن است وقت آن باشد که استخوان هایتان را چک کنید - این می تواند یک نشانه اولیه باشد که به بیماری پوکی استخوان مبتلا هستید.
 

شما گرفتگی عضلات، درد عضلات و درد استخوان را تجربه می کنید:

درد و رنج با پیری همراه است - همه ما آن را انتظار داریم اما آنها می توانند بیش از ظرفیت شما بزرگ شوند. درد مکرر و ضعف، یک نشانه هشدار دهنده کمبود ویتامین D است که می تواند منجر به از دست رفتن استخوان شود.

اگر خود را در معرض گرفتگی عضلات مکرر دیدید، این می تواند نشانه ای از کمبود ویتامین و مواد معدنی باشد. "گرفتگی عضلات به طور خاص در پاها رایج است.

شما استخوان بندی کوچکی دارید:

افرادی که با فریم های کوچکتر هستند احتمال بیشتری دارند که مبتلا به پوکی استخوان شوند، زیرا توده استخوانی کمتری برای از دست دادن دارند. اگر به این دسته تعلق دارید، این بدان معنی است که شما باید بیشتر در مورد حفاظت از استخوانهای خود دقت داشته باشید.

ورزش منظم را ادامه دهید و رژیم غذایی خود را با غذاهای غنی از کلسیم پر کنید و در نظر داشته باشید استخوان های خود را در چک آپ فیزیکی سالانه بررسی کنید.
 

خانم هایی با سطح استروژن پایین:

هنگامی که این هورمون مهم، شروع به کاهش می کند، اغلب در طول یائسگی، استخوان های شما می توانند رنج ببرند، بر طبق مقاله ای که در تحقیقات آرتروز منتشر شده است، یک راه حل وجود دارد:"داده های مطالعات مختلف نشان داده اند که کاهش سریع استخوان در زنان پس از یائسگی می تواند به طور شدیدی از جایگزینی هورمون جلوگیری کند."

اگر شما در مورد میزان هورمون خود مطمئن نیستید بهتر است که توسط یک متخصص غدد درون ریز یا متخصص دیگری که می تواند به شما در دستیابی به نیازهای خاص تان کمک کند.

اگر سطح است استروژن پایین داشته باشید، با استفاده از داروهای جایگزین هورمون، تمرینات ورزشی با شدت بالا و تغذیه متعادل و رژیم غذایی غنی از کلسیم، می توانید از دست دادن بافت استخوانی خود را کاهش دهید.
 

درد استخوان چطور تشخیص داده می‌شود؟

پزشک برای درمان باید دلیل ایجاد درد استخوان را پیدا کند. از بین بردن دلیل ایجاد درد استخوان، باعث کاهش یا حذف درد می‌شود. پزشک، تست‌های فیزیکی را انجام می‌دهد و سوابق بیمار را بررسی می‌کند.

سوالات رایج پزشکان برای تشخیص بیماری عبارت‌اند از:

* در کدام نقطه درد دارید؟
* اولین بار چه زمانی درد را حس کردید؟
* آیا درد به مرور بدتر می‌شود؟
* آیا علائم دیگری همراه با درد استخوان دارید؟

پزشک ممکن است برای شما آزمایش خون بنویسد تا کمبود ویتامین‌ها و علائم سرطان را تشخیص دهد. آزمایش خون به پزشک کمک می‌کند که عفونت و اختلالات غدد فوق کلیه را که باعث اختلال در سلامت استخوان می‌شود، تشخیص دهد.

سی‌تی اسکن، ام‌آر‌آی و عکس از استخوان، از دیگر مواردی است که به پزشک در تشخیص آسیب و نواحی تحت تاثیر قرار گرفته، جراحات و تومورهای موجود در استخوان کمک می‌کند.

تست‌های ادرار می‌تواند اختلالاتی که در مغز استخوان وجود دارد شناسایی کند از جمله مولتیپل میلوما.

در برخی از موارد، پزشک، چندین آزمایش و تست را درخواست می‌کند تا بیماری‌های مختلف را بررسی کند و علت دقیق ایجاد درد استخوان را تشخیص دهد.
 

درد استخوان چگونه درمان می‌شود؟

وقتی پزشک، علت درد استخوان را تشخیص دهد، درمان را شروع می‌کند. ممکن است پزشک توصیه کند که نواحی آسیب دیده را تا حد امکان در حالت استراحت قرار دهید. همچنین احتمال دارد که داروی مسکن برای کمتر کردن دردهای شدید استخوان، تجویز کند.

اگر پزشک در مورد علت اصلی بیماری، اطمینان نداشته باشد و احتمال عفونت را در نظر بگیرد، برای بیمار، آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند. حتی اگر علائم شما ظرف چند روز بهبود پیدا کرد، حتما دوره‌ درمان را کامل کنید و داروهای خود را کامل بخورید.

کورتیکواستروئیدها از داروهای رایجی هستند که برای کاهش التهاب تجویز می‌شوند.
 

انواع درمان‌های درد استخوان

مصرف داروهای مسکن

داروهای مسکن از جمله داروهای رایجی است که پزشکان برای کاهش درد استخوان تجویز می‌کنند. البته داروهای مسکن، علت اصلی درد استخوان را درمان نمی‌کنند. داروهایی که بدون نسخه‌ پزشک ارائه می‌شوند مثلا ایبوپروفن، استامینوفن می‌توانند برای کاهش درد، مورد استفاده قرار بگیرند. داروهایی مثل پاراستامول یا مورفین، در صورت وجود درد متوسط تا شدید، توسط پزشک تجویز می‌شوند.

تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها

اگر عفونت استخوان داشته باشید، پزشک، آنتی‌بیوتیک‌های قوی تجویز می‌کند تا عامل اصلی مسبب عفونت را از بین ببرد. این آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است سیپروفلوکساسین، کلیندامایسین یا وانکومایسین باشد.
 

درمان با مکمل‌های غذایی

افرادی که مبتلا به پوکی استخوان هستند باید سطح ویتامین دی و کلسیم بدن را افزایش دهند. پزشک ممکن است برای جبران کمبود مواد معدنی، برای شما مکمل‌های دارویی تجویز کند. این مکمل‌های غذایی به شکل‌های قرص، مایع و محصولات جویدنی، عرضه می‌شود.
 

درمان‌های مربوط به سرطان

درمان کردن درد استخوان ناشی از سرطان، سخت است. پزشک برای کاهش درد باید ابتدا سرطان را درمان کند. رایج‌ترین درمان‌های سرطان عبارت‌اند از جراحی، پرتو درمانی و شیمی‌درمانی که حتی می‌تواند درد استخوان را افزایش دهد.

بیس فسفونات از جمله داروهایی هستند که برای پیشگیری از آسیب دیدن استخوان و درد استخوان در افراد مبتلا به سرطان‌های متاستاتیک، تجویز می‌شوند.
 

عمل جراحی

ممکن است برای برداشتن بخش‌هایی از استخوان که به دلیل عفونت از بین رفته‌اند، نیاز به عمل جراحی پیدا کنید. همچنین برای جاانداختن استخوان‌های شکسته یا تومورهای ایجاد شده بر اثر سرطان نیز ممکن است عمل جراحی برای بیماران تشخیص داده شود.

در آسیب‌های حاد، ممکن است به جراحی‌های ترمیمی برای جایگزین کردن مفاصل نیاز پیدا کنید.
 

پیشگیری از درد استخوان

هر چقدر استخوان‌های محکم‌تر و سالم‌تری داشته باشید، کمتر در معرض آسیب و ابتلا به درد استخوان قرار می‌گیرید. برای اینکه سلامت استخوان خود را حفظ کنید، به این نکات توجه کنید:

* برنامه ورزشی منظم
* دریافت کلسیم و ویتامین دی به اندازه کافی
 

اجتناب از سیگار

علاوه بر بهبود سلامت استخوان، باید از آسیب‌هایی که موجب ایجاد درد در استخوان می‌شود، اجتناب کنید. محیط خانه را مرتب نگه دارید تا خطر سقوط و افتادن، کمتر شود. فرش‌ها را در جای خود محکم کنید که لیز نخورند و نور کافی برای خانه تامین کنید. هنگام بالا و پایین رفتن از پله‌ها، مراقب باشید. برای انجام فعالیت‌های ورزشی به خصوص ورزش‌های تماسی مثل بوکس و فوتبال، لباس و تجهیزات ایمنی مناسب داشته باشید.

ریکاوری درد استخوان

در بسیاری از موارد، درمان مشکلاتی که باعث ایجاد درد استخوان شده است، مدت‌ها طول می‌کشد. مثلا دردی که ناشی از شیمی‌درمانی یا شکستگی است.

در جریان ریکاوری، به ناحیه‌ آسیب‌دیده ضربه وارد نکنید. ضربه زدن و عدم ملایمت در برخورد با اعضای آسیب دیده، باعث تشدید درد می‌شود. تا جایی که ممکن است، به نواحی آسیب‌دیده استراحت بدهید و برای جلوگیری از اسیب‌های آتی، تا حد امکان، عضو مربوطه را حرکت ندهید.

در بعضی از موارد، ابزارهای مختلف می‌تواند باعث کاهش درد در ناحیه شود مثلا آتل‌بندی، گچ گرفتن و غیره برای حمایت عضو آسیب دیده و کمک به بهبود آن استفاده می‌شود.
 

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

درد استخوان معمولا ناشی از بیماری‌های جدی و خطرناک است. حتی درد ملایم استخوان ممکن است نشانی از یک فوریت پزشکی باشد. اگر درد استخوان بی‌دلیل دارید که ظرف مدت چند روز بهبود پیدا نکرد، به پزشک مراجعه کنید.

همچنین، اگر درد استخوان با علائمی مثل کاهش وزن، کاهش اشتها و خستگی عمومی بدن همراه است، حتما باید به پزشک مراجعه کنید.

اگر درد استخوان ناشی از آسیب دیدگی باشد، نیاز به ویزیت فوری پزشک دارد. شکستگی ناشی از آسیب مستقیم، درمان‌های دارویی هم دارد. بدون درمان صحیح، استخوان‌ها ممکن است در جای نادرستی جوش بخورند و ترمیم شوند که باعث ایجاد اختلال در حرکت دادن استخوان می‌شود. این آسیب دیدگی‌ها زمینه را برای عفونت نیز فراهم می‌کند. پس توجه داشته باشید که بهتر است در اسرع وقت به پزشک معالج مراجعه کنید.


منبع: سایت دکتردکتر
سایت ایران ارتوپد
سایت نمناک